تحلیل سیر تحولات شاخص‌های برنامه‌ای مراکز خرید تهران (نمونه موردی: ۶ مرکز خرید فعال در مقیاس شهری بین دهه‌های 70 تا 90 شمسی)

Authors

  • محیا صادقی پور رودسری دانشجوی دوره دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • منوچهر معظمی استادیار گروه معماری، دانشگاه هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • پریسا علیمحمدی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.
Abstract:

در دنیای مدرن امروزی، باتوجه‌به تغییر سبک زندگی افراد جامعه، فضاهای تجاری، جزو جدایی‌ناپذیر شهرها هستند و افراد پس از خانه و محل کار، بخش عمده‌ای از زمان خود را جهت رفع نیازهای مادی، گذران اوقات فراغت و تعاملات اجتماعی در آن‌ها سپری‌می‌کنند. گونه‌شناسی متفاوتی از فضاهای تجاری شاخص، نظیر بازارهای تاریخی، عرصه‌های تجاری، راسته‌ها و بورس‌ها، مراکز خرید تک‌صنفی و مراکز خرید شهری در تهران وجود‌دارد که در مقیاس‌های متفاوتی عمل‌می‌کنند. از بررسی ادبیات نظری پژوهش چنین برمی‌آید که عموم تلاش‌های انجام‌شده پیرامون مراکز خرید، به حوزه تاریخی و اجتماعی توجه داشته‌‌‌است. دراین‌میان کمتر پژوهشی انجام‌شده که سعی در پیوند مفاهیم مرتبط این حوزه با شاخص‌های برنامه‌ریزی معماری داشته‌‌باشد. پژوهش حاضر درصدد است تا با نزدیک‌شدن به پاسخ این سؤال که چگونه می‌توان شاخص‌های برنامه‌ای تحول‌یافته در مراکز خرید سه دهه اخیر تهران را در قالب الگوهایی شناسایی‌نمود، به تحلیل پنج‌گانه مراکز خرید از منظر شاخص‌های برنامه‌ای، در راستای رسیدن‌به تبیینی معتبر و تکرارپذیر، بپردازد. بدین‌منظور، ضمن بررسی مراکز خرید فعال در مقیاس شهری، شش مرکز خرید به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای موردسنجش قرارگرفته‌است. داده‌های کمی و کیفی حاصل از مشاهده، برداشت میدانی، ترکینگ، ترسیم گرافیکی و غیره درقالب نمودار و دیاگرام‌های تحلیلی مورد‌ارزیابی قرارگرفته‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مراکز خرید سه دهه اخیر شهر تهران، درراستای تغییر کارکرد خود، از صرف اقتصادی به فرهنگی و اجتماعی، دچار تغییر در برنامه شده‌ و این امر در شاخص‌هایی نظیر نوع و میزان اختلاط صنفی، نسبت فضای مکلف به غیرمکلف، تنوع تیپولوژی مخاطبین مراکز خرید و غیره بروز پیدا کرده‌‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خوانش مؤلفه‌های جنسیتی در طراحی مراکز خرید شهر تهران (مطالعه موردی: مرکز خرید پالادیوم، مرکز خرید کوروش، مرکز خرید تیراژه 2، پاساژ کویتی‌های رضا)

جنسیت به‌عنوان مقوله­ای اجتماعی و متأثر از فرهنگ جامعه و متغیر در طول زمان، با واژه جنس که به مسائل زیست­شناختی و تفاوت­های فیزیکی اشاره می‌نماید متفاوت است. این مقاله در­صدد بررسی ارتباط جنسیت و فضا بوده و با تبیین مؤلفه‌های برگرفته از جنسیت و تحلیل آنان در مراکز خرید، در پی رسیدن به تعادل جنسیتی در فضا است. نتایج مشخص می‌نماید که مؤلفه‌های کیفی اشاره‌شده سبب می‌‌شوند تا کاربران مختلف ازنظر جن...

full text

از تصویر مرکز خرید تا تمایل به خرید با ارزش خرید ادراک شده، رضایت مشتریان و ترجیح مشتریان (مطالعه موردی: مراکز خرید شهر سمنان)

هدف: توسعه محیط جذاب، استراتژی خرده‌فروشی مهمی است که تأثیرات مثبتی بر رفتار خرید مصرف‌کننده دارد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر تصویر مرکز خرید بر تمایل به خرید با میانجی‌گری ارزش خرید ادراک شده فایده‌گرایانه و لذت‌گرایانه، رضایت مشتری و ترجیح مشتری است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع پیمایشی به‎شمار می‌رود. جامعه آماری شامل مشتریان مراکز خرید د...

full text

تبیین آفرینش تعادل جنسیتی در فضا (نمونه موردی: مراکز خرید شهر تهران)

بیان مساله: محصول معماری خلق فضاست. فضا پس از حیات، از طریق کاربران روزانه تعریف و باز‌تعریف می‌شود. از اینرو شناخت کاربر و مطالعه زمینه‌های آنان مانند سن، جنسیت و قشرهای فرهنگی در فضا اهمیت شایانی می‌یابد. یکی از این عوامل، جنسیت است که مقوله‌ای اجتماعی است و اینکه هر جنسیتی چگونه رفتار می‌کند، محصول اجتماع است. بر مبنای این واقعیت زنان و مردان، تجارب متفاوتی در زندگی دارند و ...

full text

بررسی سبک زندگی شهری و خرید زنان در مراکز خرید (مورد مطالعه : زنان شهرستان قزوین)

سبک زندگی منعکس‌کنندۀ ترجیحات افراد است که در عرصه‌های مختلف زندگی همچون اوقات فراغت، آداب سخن گفتن، نوع موسیقی، خرید و ... ظاهر بروز می‌کند. از سویی خرید کردن یکی از نمادهای سبک زندگی جدید به شمار می رود. خرید و پرسه زنی که بر اثر پیوند ناموزون عناصر سنتی و مدرن در زندگی روزمره فرد ایرانی پروبلماتیک شده است ، اکنون نشانه ای است با دلالت های معنایی گوناگون که در عرصه های گوناگون شهری به انحاء گ...

full text

پرسه زنی وزندگی گروه های فرودست شهری در مراکز خرید تهران: دیالکتیک تمایز و تمایززدایی

مفهوم پرسه زنی اگرچه در ایران چندان مورد استفاده قرار نگرفته ‌‌است، اما می‏تواند توضیح دهنده بسیاری از پدیده‏های فرهنگی باشد. در مقاله حاضر ابتدا شرحی کوتاه از تاریخچه پرسه زنی و معنای اختیار شده از آن ارائه می‏دهیم، سپس به توضیح شکلی از پرسه‏زنی، به مثابه سبک زندگی متمایز گروه‏های فرودست شهری در مراکز خرید می‏پردازیم. نتایج این مقاله به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک مصاحبه و مشاهده به‌دست آمده‏...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 32  issue 1

pages  91- 104

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023